Oktober 44, 659 mannen weggevoerd... slechts 48 keerden terug

Door: door ROEL KLEINE. (Stentor) maandag 17 november 2004

- PUTTEN - De bewoners van het eiland Wyk auf Föhr in Noord-Duitsland hebben het afgelopen weekeinde massaal en groots hun excuses aangeboden aan de Puttenaren die er op bezoek waren.
De eiland-bewoners maakten hun excuus voor het eerbetoon dat jarenlang werd gegeven aan Friedrich Christiansen, die als bevelhebber van de Duitse strijdkrachten verantwoordelijk was voor de razzia in het Gelderse dorp in oktober 1944.

Na de oorlog is tot 1980 een straat op het eiland vernoemd naar Christiansen die er als oorlogsheld werd vereerd, ook mede vanwege zijn optreden als piloot in de Eerste Wereldoorlog. Na massale protestacties werd de straat weer omgedoopt tot Grosse Strasse. Afgelopen weekeinde namen de bewoners van Wyk auf Föhr, inclusief de voltallige gemeenteraad, ten overstaan van de Puttenaren nog eens nadrukkelijk publiekelijk afstand van de verering van Christiansen.

‘Wij stonden er echt van te kijken, ze gingen diep door het stof’, zegt Gert van Dompseler die namens de Stichting Oktober 44 deel uitmaakte van het gezelschap dat naar Noord-Duitsland was afgereisd.

‘Wij zijn er groots onthaald op het eiland’, aldus Van Dompseler over de wijze waarop de Puttenaren met alle égards werden ontvangen. De gemeente Wyk auf Föhr had voor deze gelegenheid ook alle verblijfskosten van de Puttenaren, inclusief de overnachting in het hotel, voor haar rekening genomen. Het gebaar dat naar de Veluwenaren werd gemaakt was groots. De Stichting Oktober 44 had ter gelegenheid van de 60-jarige herdenking van de razzia de reis naar Noord-Duitsland georganiseerd. Zo’n zeventig personen hadden zich hiervoor aangemeld, terwijl voorts de Verenigde Veluwse Koren met maar liefst 140 leden hun opwachting maakten in Ladelund.

Zoals bekend stond in Ladelund het concentratiekamp waar 110 Puttenaren om het leven kwamen.Zij zijn begraven achter de kerk van het dorp. De koorleden, uitgenodigd door Karin Penno, de beheerster van de Gedenkstätte in Ladelund, verbleven dit weekeinde in een hotel in het naburige Niebüll. In deze plaats werd ook een concert gegeven door het koor dat gevormd wordt door Euodia uit Hierden, Crescendo uit Hulshorst, het Hervormd zangkoor Harderwijk, Hervormd kerkkoor Ermelo en De Lofstem uit Putten.

In de kerk van Ladelund werd zondag een indrukwekkende herdenkingsdienst gehouden met als voorganger Bischof Dr. Hans Cristian Knuth. Daarna was er de kranslegging bij de massagraven. Dat deden onder meer de teruggekeerde Jannes Priem en zijn zwager Rikkert van Koerten, wiens vader in Ladelund het leven liet, namens de Stichting Oktober 44 voorzitter Jan van den Hoorn en Heimen Top, namens de weduwen deed dat Alie Bosch-Pieper, samen met haar dochter Stefie Heek-Bosch.

Stichting Oktober 44
Midden Engweg 1
3882 TS Putten

Design by Acadia